स्पंदन मधले दिवस..!

मला अजूनही माझा स्पंदन मधला पहिला दिवस आठवतो. डिसेंबर जानेवारी चे दिवस होते. फर्स्ट इयर फर्स्ट सेमेस्टर संपलं होतं. फर्स्ट इयर चे आम्ही सगळेच कॉलेज मधे रुळलो होतो. तेव्हा एक दिवस पार्किंग मध्ये स्पंदन चं पोस्टर दिसलं. वर्कशॉप फॉर फिरोदिया. हळूहळू कॉलेज मध्ये सगळेच फिरोदिया बद्दल बोलू लागलेले. एकांकिका स्पर्धा. पुण्यातली सगळ्यात मोठी स्पर्धा, कित्येक कॉलेजेस, या स्पर्धेतून पुढे गेलेले कित्येक मोठे कलाकार. साहजिकच उत्सुकता वाढली. फिरोदिया वगैरे बद्दल काहीच माहिती नव्हती पण सगळेच मित्र वर्कशॉप ला जाणार हे बघून आपणही जायचं धाडस करायचं ठरवलं. संध्याकाळी ५ नंतर कॉलेज च्या एका रूम मध्ये प्रेक्टीस व्हायची असं कळलेलं, तिथे जाऊन पोचलो. एका सीनियर ने सगळ्यांना गोलात बसवून ओंकार घेतला आणि एकदम काहीतरी वेगळंच वाटलं. दिवसभराचा शिणवटा एकदम निघून गेल्यासारखा वाटला. शरीरात नवीन उर्जा आलीये असं जाणवलं. आणि फिरोदिया बद्दल उत्साह अजूनच वाढला.

 खरं म्हणजे वर्कशॉप च्या पहिल्याच दिवशी लक्षात आलं की आपण इथले नाही. एक्टिंग, डांस, म्युसिक हा आपला प्रांत नाही. तिथे आलेल्या एकाहून एक चांगल्या कलाकारांना बघून माझं माझ्याच लक्षात आलं होतं की आपण काहीच कामाचे नाही. आपण आजपर्यंत यातलं काही शिकायचे कष्टही घेतले नाहीत याचा विषाद ही वाटला. आयुष्याची घालवलेली १८ वर्ष वायाच गेली असं वाटू लागलं. पण तेवढयात तिथे कळलं की आपल्या सारख्या साठी पण इथे काम आहे. backstage. backstage म्हणजे सेट बनवणं, ठोका ठाकी करणे, बाहेरून लागेल ते समान आणणे, blackout मध्ये सेट बदलणे वगैरे वगैरे. जुन्या मेम्बर्स कडून असेही कळलेले की backstage म्हणजे gossips, time-pass, गप्पा टप्पा मारायचं ठिकाण. परत backstage मध्ये जायला auditions वगैरे देखील नाहीत. म्हणलं चला. आपल्यासाठी अगदी उपयुक्त काम आहे.  time pass करायचा, गप्पा बिप्पा मारायच्या, ओळखी वाढवायच्या झालं. हळू हळू काम सुरु झाल्यावर मात्र लक्षात आलं की हे काम तर सगळ्यात कठीण आहे. बाकी सगळ्या टीम ला त्यांच काम संपल्यावर घरी जाता यायचं, backstage च काम मात्र सगळ्यांची काम संपल्यावर खरं सुरु व्हायचं. टीम च्या प्रत्येकाचा राग येता जाता backstage वर निघायचा. backstage कडून एक चूक झाली तर त्यामुळे onstage कडून ४ चुका व्हायच्या. पण त्याचबरोबर time-pass पण व्हायचा. नवीन खूप काही शिकायला मिळायचं. दिवसभर संध्याकाळचे ५ कधी वाजतील असंच वाटत रहायचं. एकूण सगळं मजेत सुरु होतं.

करता करता स्पंदन आयुष्याचा महत्वाचा भाग कधी झाला कळलंच नाही. तो इवेंट संपला. त्यानंतर असे कित्येक इवेंट झाले. आर्ट सर्कल मात्र आयुष्यात जे एकदा आलं ते कायमचंच. आम्हा हॉस्टेल वाल्यांसाठी तर स्पंदन म्हणजे घरासारखच होतं. लोकं आमच्यासाठी डबा आणायचे. प्रेक्टीस मुळे उशीर झाला की घरी झोपायला जायला स्पंदन मधल्या मित्रांचं हक्काचं घर असायचं. मजा यायची. आमच्यासाठी खरं कॉलेज संध्याकाळी ५ नंतर च सुरु व्हायचं. जून जुलै ऑगस्ट. जानेवारी फेब्रुवारी मार्च. या काळात खरा स्पंदन मेंबर तुम्हाला संध्याकाळी घरी बसलेला दिसणारच नाही. त्याचा मुक्काम २०२ किंवा ३२० मधेच असणार. क्लासेस ना आमचा attendance तसाही कमीच. पण कधी जरी बसलोच तर अगदी प्रोफेसर सुद्धा ‘काय स्पंदन? लेक्चर कळतंय का?’ अशी विचारपूस करायचे. आर्ट सर्कल ही नकळत आमची कॉलेज मधली identity होऊन बसली होती. पुरुषोत्तम,फिरोदिया,gathering सगळं अगदी घरचं कार्य असल्यासारखं केल्या जायचं. इवेंट च्या दिवशी तर अगदी लगीन घर असल्यासारखी घाई गडबड सुरु असायची. पास आउट सिनिअर्स यायचे. टेम्पो समोर नारळ फोडला जायचा. टीम अगदी सज्ज व्हायची एक चांगला performance द्यायला.

स्पंदन मुळे कॉलेज ची ४ वर्ष चुटकीसरशी निघून गेली. उराशी एक स्वप्न बाळगलं होतं, आपल्या कॉलेज ला करंडक मिळवून द्यायचं, ते पूर्ण नं होण्याची खंत घेऊन पास आउट झालो. स्पंदन ने आम्हाला काय दिलं? स्वतःमधला talent कळला तो स्पंदन मुळेच, आपण लिहू शकतो हा विश्वास दिला स्पंदन नेच. लोकांशी कसं वागायचं, लोकं संग्रह कसा वाढवायचा, टीम कशी बांधून ठेवायची, जगात कसं वागायचं हे स्पंदन मुळेच शिकायला मिळालं. त्यासाठी प्रत्येक स्पन्दनाईट आपल्या आर्ट सर्कल चा जन्मभर ऋणी आहे.

 आज कॉलेज मधून बाहेर पडलोय. आयुष्य सुरु आहेच. तरीही कधी संध्याकाळी कॉलेज वरून गेलो तर आत डोकावून बघावसं वाटतं. असं वाटतं की ३२० मध्ये एखादा दिवा सुरु असेल, पुरुषोत्तम, फिरोदिया ची practice चालली असेल, आरडा ओरडा, गोंधळ, ओंकाराचा नाद ऐकू येईल. कॉलेज वरून पास होत असलो की मी मनाशीच Come On Modern असं पुटपुटतो. विचार दुसरीकडे वळणार इतक्यात आतून कोणीतरी जोरात Fight ओरड्ल्याचा भास होतो. माझ्यातलं स्पंदन अजूनही जिवंत आहे याची खात्री देत असल्यासारखा.

ता.क. - स्पंदन हे माझ्या कॉलेज चं आर्ट सर्कल. माझ्या आणि माझ्यासारख्या कित्येकांच्या जडण घडणीतलं महत्वाचं नाव. हा लेख मी सुमारे वर्षभरापूर्वी कॉलेज मॅग्झिन साठी लिहिलेला, बऱ्याच दिवसांनी laptop वर काहीतरी शोधत असताना सापडला.